Qytetarët e pakicave etnike në Fushë Kosovë po përballen me mungesë të ujit të pijshëm. E kjo mungesë, i ka çelë udhën një biznesi tjetër dobiprurës për një pjesë të vogël që bart ujin e pijshëm nga larg përmes multikultivatotërve, ama kjo rëndon edhe më shumë jetën e qytetarëve ashtu-kështu të varfër të lagjes ‘‘Lagjja 29’’.
Skënder Hoti po qëndronte skaj rrugës kur një veturë ia goditi karrocën e ngarkuar me bidonë të zbrazur. E lehtë qe goditja, ama e mjaftueshme sa për t’i përdredhur rrotën. Pak minuta më vonë, ai i ra po asaj rruge. Me një tel e kish’ kapë rrotën e karrocës – me vete kishte edhe pesë bidonët e zbrazët.
Pensionisti po shkonte të mbushte ujë. Secili bidon mund të zë nga 10 litra. Dy a tri herë në javë, Skënderi përshkon rreth 3 kilometra udhë për të furnizuar me ujë të pijshëm familjen e tij 15-anëtarëshe.
“Munim boll valla. Që 20 vjet mushim ujë te qajo çeshme”, thotë Skënderi me të nisur rrugën drej çezmes, e përderisa shtynte karrocën me bidonët e zbrazët.
Skënderi jeton në “Lagjen 29” në Fushë Kosovë. Lagjja banohet në shumicë me qytetarë të komuniteteve ashkali, rom, e egjiptian. Secili banor që takoi gazeta Nacionale, tha se uji s’është i pijshëm. Secili prej tyre tha se në familjet e tyre e pinë ujin e ujësjellësit të qytetit.
Komunarët e Fushë Kosovës s’pajtohen me dyshimet e qytetarëve.
Ujësjellësi ishte inauguruar në Fushë Kosovë në mes të vitit 2019. Investimi prej kryetarit të komunës, Burim Berisha, shihej si “investimi më i madh i pasluftës në Fushë Kosovë”.
Vartësi i kryetarit, drejtori i ujësjellësit asokohe, u thoshte qytetarëve “ma me bajtë ujë me bicikletë edhe me bidona, jo”, por kjo duket se vlen vetëm për fshatrat me banorë të etnisë shqiptare.
“S’pihet, i vjen era. O me ngjyrë”,thotë qetësisht Skënderi, i mbuluar nga djersët pasi po shtynte karrocën.
Me cinizëm a me sharje u përgjigjën qytetarët komunarëve.
“Era peshk i vjen ujit, po çfarë t’pime”, thotë Fitim Haxhiu, derisa qethte fqinjin e tij, e myshteriu pohonte me mimika ato që i thoshte berberi i tij.
Myshteritë e berberit ndërhynin vazhdimisht në muhabet të njëri-tjetrit, ani pse veç pohonin njëri-tjetrin; vazhdimisht përmendnin se fshatrat me shqiptarë kanë ujë të pijshëm, gati secili në majë të gjuhës kishte emrin e fshatit Harilaq, që është vendlindja e kryetarit Berisha.
“N’Harilaq pihet uji, nashta për qat katun e ka pasë kryetari, aty pihet uji, te na jo”, thotë berberi, dhe shton “na i kemi fajet që e kemi votu. Zgjedhjet vijnë apet, apet na thotë e ndreqim”.
Mungesa e ujit të pijshëm ka krijuar një biznes të çuditshëm në lagjen “Lagjja 29” të Fushë Kosovës.
Skënder Hoti furnizohet me ujë të pijshëm tek një çeshme rreth 200 a 300 metra larg stacionit të autobusëve. Edhe shumë banorë të lagjes marrin ujin aty. Por ka nga ata që furnizohen me ujë të pijshëm në Obiliq, në ‘Subotiq’ siç i thonë banorët, në një çezmë publike.
Janë disa banorë të lagjes që posedojnë ‘tërrtaqa’ (multikultivatorë) dhe për t’u bartur banorëve bidonët e shumtë me ujë, kërkojnë pagesa ndërmjet 6 euro e deri tek 10 euro, por që kohëve të fundit bartja po kushton edhe më shumë.
“Pasi është rritë [çmimi] nafta”,thotë 18-vjeçari Ismet Hajrizi që me vëllain kanë një tërrtaq dhe gati çdo ditë çojnë fqinjë të tyre për t’u furnizuar me ujë, qoftë në Obiliq, qoftë tek stacioni i autobusëve në Fushë Kosovë.
“400 a 500 euro në mujtë na dalin”,thotë i riu për përfitimet që marrin nga kjo punë.
Skënderi dhe familja e tij nuk qëndrojnë mirë financiarisht. 65-vjeçari përshkon rrugën 3-kilometërshe me karrocë, për të mos paguar bartjen e ujit me tërrtaq. Ai jeton me pensionin prej 100 eurove, ani pse për 20 vite ka punuar. Djemtë e tij, shpeshherë mbesin pa punë – kryesisht punojnë si punëtorë krahu dhe vendet e punës s’i kanë të përhershme.
“Po punojnë sa me i majtë qata fmi, gruja është e smutë”, thotë ai për vështirësitë e familjes së tij.
Skënderi flet edhe për vështirësitë e tij për të bartur bidonët me ujë. Nacionales i tregoi se ka vështirësi me frymëmarrje, dhe para disa muajve ishte i shtrirë në spital për këtë problem shëndetësor.
Disa herë përgjatë rrugës ndalet e pushon, e përderisa pushon, thotë “po duhet me u nalë ka 4 a 5 herë”.
“Kena punu randë, tash p’e shohim [pasojat]”, thotë Skënderi duke treguar se për 20 vjet ka punuar si mirëmbajtës në ndërtesën e Komunës së Fushë Kosovës.
Te çezma ku mbush ujë, Skënderi takon edhe një ish-koleg të tij të komunës, Nazmi Kadirollin, që me djalin e tij po mbushte ujë te çezma që gjendet poshtë bustit të dëshmorit Naser Sekiraqa.
“Kanë ba sevap që e kanë ba [çezmën]”, thotë Skënderi, duke besuar se çezma është ndërtuar aty nga babai i dëshmorit.
Pasi ndërron disa llafe me ish-kolegun, Skënderi ulet e pret rendin për të mbushur bidonët me ujë. Nazmiu mbush si shpejt e shpejt bidonët e tij, dhe kjo s’i jep shumë kohë Skënderit të pushojë. Mbushja e bidonëve nuk zgjat shumë, pasi çezma ka presion të madh të ujit.
Skënderit i duhet të nisë rrugën e kthimit, që kësaj here do të jetë me 50 litra më e rëndë. Vështirësia e bartjes është e dukshme tek ai. Gjatë rrugës rrallë flet, por kollitet vazhdimisht. Rruga e kthimit për të është më e gjatë se ajo e ardhjes. Por kësaj here, sikur ka fat. Nga gjysma e rrugës, nga mbrapa vjen djali i tij, Visari.
29-vjeçari i merr karrocën Skënderit, përderisa Skënderi vazhdon të shtyjë biçikletën e Visarit. Ky i fundit tha se këto ditë ka mbetur pa punë, e se deri para pak javëve punonte në ndërtimtari.
“Tash ngarkim-shkarkim, kush po më thirrë”, thotë i riu që po kthehej nga një takim në shkollën e vajzës së tij.
Porsa arrijnë në shtëpinë e tyre, Skënderi ulet e ndez një cigare. Pranë tij është gruaja e tij, Lebibja.
“A u lodhe? T’paska nimu djali”, i thotë ajo Skënderit.
“Qetu poshtë [e takum afër shtëpisë]”, ia kthen Skënderi, sikur s’do t’i shkojnë huq disa kilomtra rrugë.
*Drejtori për Shërbime Publike dhe Mjedis i Komunës së Fushë Kosovës, Maliq Berisha, nuk është përgjigjur përmes telefonit në interesimin e gazetës Nacionale rreth mungesës së ujit të pijshëm në këtë lagje. Ndërkaq “Balkan Sunflowers Kosova”, organizatë joqeveritare që ka çerdhe e qendër në këtë lagje, pohoi për banorët se uji është jo i pijshëm, dhe se fëmijët e regjistruar aty s’lejohen të pinë ujë nga ujësjellësi, pasi uji shihet se nuk është i pijshëm./Nacionale