Në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë, funksionon një Divizion që merret ekskluzivisht me mbrojtjen juridike dhe mbështetjen financiare të personave që akuzohen nga Gjykata Speciale. Në kuadër të këtij divizioni janë të punësuar disa zyrtarë, por meqë kanë të bëjnë me dokumente të klasifikuara, ata duhet të ndjekin disa rregulla strikte të verifikimit, për të pasur qasje në dokumentet që vijnë qoftë nga Specialja apo avokatët. Gazeta Nacionale ka mësuar se dy zyrtarë të këtij divizioni, po punojnë pa verifikimin e plotë që bëhet nga Agjencia Kosovare për Intelegjencë.
Në kundërshtim me ligjin po del se po punojnë dy zyrtare, në Divizionin për Mbrojtjen Juridike dhe Përkrahjen Financiare që po akuzohen nga Gjykata Speciale në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë. Gazeta Nacionale ka mësuar se dy të punësuara në këtë divizion ende nuk e kanë marrë verifikimin nga Agjencia Kosovare e Intelegjencës, gjë e cila është e paraparë me Ligjin për Klasifikimin e Informacioneve dhe Verifikimin e Sigurisë. Ato nuk janë pajisur me këto verifikime, pavarësisht se tash e disa muaj po punojnë në këtë divizion tepër të rëndësishëm.
Fillimisht dokumentet dhe informacionet në kuadër të këtij divizioni kanë qenë të kalsifikuara si sekrete. Por, pas ardhjes në pushtet të ministres së drejtësisë, Albulena Haxhiu, ato janë kthyer në konfidenciale. Megjithatë, qoftë si sekrete, qoftë si konfidenciale, për të pasur qasje në këto informacione, të puënsuarit sërish duhet të kenë leje nga institucionet e sigurisë, më saktësisht sipas ligjit është e përcaktuar që institucioni për verifikim është Agjencia Kosovare për Inteligjencë.
PA VERIFIKIM!
Gazeta Nacionale me qëllim të ruajtjes së identitetit të këtyre dy punëtoreve, nuk do t’ua publikojë emrat.
A.A. ishte emëruar në muajin prill të vitit 2021, si zyrtare në Divizionin për Koordinimin dhe Mbrojtjen Juridike të personave që po akuzohen nga Gjykata Speciale. Katër muaj më pas, në të njëjtën cilësi u emërua edhe zyrtarja tjetër me inicialet B.RR. Që të dyja, gazeta Nacionale ka mësuar se ende nuk i kanë plotësuar të gjitha kushtet ligjore për verifikim, që parashihen sipas ligjit, në rast se kanë të bëjnë me dokumente të klasifikuara.
Burimet i kanë thënë Nacionales se të njëjtat nuk e kanë kaluar verifikimin nga Inteligjenca. Divizioni në fjalë merret me përkrahjen, mbrojtjen juridike, kompensimet financiare, që ndërlidhen me personat e akuzuar nga Dhomat e Specializuara të Hagës.
“Këta janë dërguar para 6 muajve në verifkim, edhe pse nuk e kanë kaluar fazën janë duke punuar në zyre ku ka material të ndjeshëm dhe ku kërkohet verfikimi. Edhe pse Ministria mund të thotë që e kanë ulur nivelin e klasifikimit nga sekret në konfidencial, dokumntetet e Gjykatës Speciale vijnë me vulën sekret, dhe nuk mundesh me ia ulë nivelin e klasifikimit dokumentit që ti nuk e prodhon”, ka thënë ky burim në kushte anonimiteti për gazetën Nacionale.
ÇFARË THOTË MINISTRIA?
Se e kanë ulur nivelin e klasifikimit nga sekret në konfidencial, e kanë konfirmuar nga Ministria e Drejtësisë për gazetën Nacionale.
“Në rrjedhë të kësaj nga prilli i vitit të kaluar, është rishikuar niveli i klasifikimit të dokumenteve, përkatësisht është ulë niveli i klasifikimit nga sekret sa ka qenë, në nivelin konfidencial, duke e përjashtuar shumën e mjeteve financiare që paguajmë si Ministri, e cila është publike”, thuhet në përgjigjen e MD-së.
Në përgjigjen e parë dhënë gazetës, Ministria e Drejtësisë është shprehur se të punësuarit në Divizionin për përkrahjen e të akuzuarve nga Gjykata Speciale, i kanë plotësuar të gjitha kushtet, përfshirë deklaratën për ruajtjen e konfidencialitetit.
“Qasja në dokumente të klasifikuara është çështje e cila rregullohet me legjislacionin përkatës, dhe zyrtarët që kanë qasje në informacione të klasifikuara, janë të pajisur me leje përkatëse të sigurisë, përkatësisht kanë nënshkruar deklaratat përkatëse të konfidencialitetit siç parashihet me ligj”, thuhet në përgjigjen e parë të ministrisë për Nacionalen.
Gazeta ka dërguar pyetje shtesë, ku ka kërkuar përgjigje konkrete nëse të gjithë punëtorët e kanë kaluar verifikimin nga Agjencia Kosovare e Inteligjencës. Ministria e Drejtësisë e ka konfirmuar se dy zyrtarë janë ende në procedurë të verifikimit.
“Ministria e Drejtësisë sigurohet që legjislacioni në fuqi të zbatohet, andaj siç e kemi theksuar edhe në përgjigjen e parë, zyrtarët e Ministrisë së Drejtësisë, të cilët kanë qasje në informacione të klasifikuara, janë të pajisur me leje përkatëse të sigurisë, përkatësisht kanë nënshkruar deklaratat përkatëse të konfidencialitetit, siç parashihet me ligj. Në proces verifikimi janë dy zyrtarë, për më tepër drejtohuni në AKI”, thuhet në përgjigjen e Ministrisë së Drejtësisë për gazetën Nacionale.
Si rezultat, dy zyrtaret në fjalë për të cilat raportoi Nacionalja më sipër, po punojnë në këtë Divizion pa qenë të pajisur me leje nga institucioni kryesor i sigurisë në vend. Gazeta Nacionale ka dërguar pyetje edhe në AKI, por që të njëjtit nuk janë përgjigjur në interesimin tonë.
ÇFARË THOTË LIGJI?
Qasja në informacione të tilla sikur puna e këtij divizioni të Ministrisë së Drejtësisë, është e rregulluar specifikisht me Ligjin për Klasifikimin e Informaiconeve dhe Verifikimin e Sigurisë. Ky ligj e parasheh qartë se një zyrtar për të pasur punë me dokumente konfidenciale, sekrete, ose top-sekrete, duhet t’i plotësojë disa kritere: të ketë leje të vlefshme për sigurinë, të ketë nevojë për të qenë në dijeni të këtyre informacioneve dhe ta ketë nënshkruar deklaratën e konfidencialitetit.
Ligji e specifikon se autoriteti që verifikon zyrtarët që ballafaqohen me dokumente të tilla të klasifikuara, është Agjencia Kosovare për Inteligjencë. Sipas ligjit, AKI-ja e themelon një departament të veçantë i cili merret ekskluzivisht për të verifikuar këta zytarë. Në ligj, tregohen procedurat për pajisjen me leje të verifikimit.
“Autoriteti Verifikues ia lëshon lejen mbi sigurinë vetëm atij personi, i cili pas kryerjes të një procedure të verifikimit të sigurisë në pajtim me këtë ligj është përcaktuar si rrezik i pranueshëm për sigurinë. Leja e sigurisë tregon qartë nivelin e informacionit të klasifikuar, në të cilën personi që e ka kaluar procedurën e verifikimit të sigurisë mund të ketë qasje. Leje e sigurisë për një nivel të caktuar të klasifikimit i jep bartësit qasje edhe në informacionet me nivel më të ulët të klasifikimit. Çdo institucion publik i bindet vendimit të Autoritetit Verifikues dhe nuk i jep qasje në informacione të klasifikuara një personi të cilit i është refuzuar leja e sigurisë”, thuhet qartazi në Ligjin për Klasifikimin e Informacioneve dhe Verifikimin e Sigurisë.
Ata që merren me dokumente të klasifikuara duhet të mbushin një pyetësor ku parashihen: të dhënat personale, arsimimi, çrregullimet mendore apo emocionale, përdorimi i drogës ose alkoolit, të dhënat për veprat penale, masat disiplinore, etj.
Edhe nëse dokumentet janë kthyer nga sekrete në konfidenciale, siç mëton Ministria e Drejtësisë, ky ligj e thotë se sërish zyrtarët duhet t’i nënshtrohen procedurave të verifikimit. Madje, procedurat në këtë rast mbyllen për tre muaj. Ndryshe nga se ka ndodhur në rastin konkret, pasi zyrtarët e MD-së po punojnë në këtë divizion tash e disa muaj.
“Procedura e thjeshtë e verifikimit të sigurisë zbatohet ndaj personave të cilët duhet të kenë qasje në informacionet e klasifikuara si “KONFIDENCIALE”. Autoriteti verifikues verifikon nëse informacionet e dhëna në pyetësorin e sigurisë janë të plota dhe të sakta. Për këtë qëllim, autoriteti verifikues inspekton regjistrat e statusit civil, dosjet mbi veprat penale dhe çfarëdo regjistri apo bazë të të dhënave tjera zyrtare kombëtare apo ndërkombëtare. Procedura e thjeshtë e verifikimit të sigurisë përfundon brenda tre (3) muajve nga dita e fillimit të kësaj procedure”, thuhet në nenin 30 të këtij ligji.
Një verifikim tejet më i detajizuar, parashihet në dokumentet që janë të klasifikuara si sekrete, që në ligj quhet si procedura e zgjatur e verifikimit të sigurisë.
ÇKA ËSHTË KY DIVIZION?
Divizioni për Koordinimin e Procesit për Mbrojtjen Juridike dhe Mbështetjen Financiare të Personave të Akuzuar Potencialë në Proceset Gjyqësore pranë Dhomave të Specializuara, është formuar në vitin 2018.
Detyrat dhe përgjegjësitë e Divizionit për Koordinimin e Procesit për Mbrojtjen Juridike dhe Mbështetjen Financiare të Personave të Akuzuar Potencialë në Proceset Gjyqësore pranë Dhomave të Specializuara të cilat rrjedhin nga Rregullore QRK 12/2018) janë:
1.1. koordinon dhe përkujdeset për realizimin e udhëtimeve për vizitë të anëtarëve të ngushtë të familjes së personave të akuzuar për krimet e pretenduara në proceset gjyqësore pranë Dhomave të Specializuara (në tekstin e mëtejmë: anëtarëve të ngushtë të familjes);
1.2. vendos për kërkesën e palës për kompensimin e udhëtimit për vizitë të anëtarëve të ngushtë të familjes;
1.3. përkujdeset për rezervimin e biletave të udhëtimit dhe rezervimin e hotelit sipas kërkesës së anëtarëve të ngushtë të familjes;
1.4. proceson lëndët për pagesë sipas kërkesave të parashtruara;
1.5. menaxhon kontratën për ofrimin e shërbimeve për mbrojtjen juridike të personave të akuzuar për krimet e pretenduara në proceset gjyqësore pranë Dhomave të Specializuara;
1.6. mban regjistrin e personave të akuzuar dhe listën e anëtarëve të ngushtë të familjes së tyre si dhe ruan dhe trajton këto të dhëna sipas legjislacionit në fuqi për mbrojtjen e të dhënave personale;
1.7. menaxhon procesin e kompensimit të personave të akuzuar për krimet e pretenduara në proceset gjyqësore pranë dhomave të specializuara, të shpallur të pafajshëm me vendim të plotfuqishëm./Nacionale